Opgetild

Tv-recensie

De documentaire over kunstenaar Judith de Leeuw benadrukt haar
succes, maar het interessantst is wat er misgaat.

ARNO HAIJTEMA

Er komt veel aan de orde in de film JDL Behind the Wall over de succesvolle Amsterdamse straatkunstenaar Judith de Leeuw. Woensdag zond Close Up van Avrotros de documentaire uit over de jonge vrouw die wereldwijd furore maakte onder haar artiestennaam JDL, met muurschilderingen op enorm formaat in de openbare ruimte. Over de totstandkoming van zo’n mural in een buitenwijk in de Zuid-Italiaanse stad Tarente gaat het. Over haar moeilijke jeugd.

Over de voorbereidingen op haar Ted-talk (dat klinkende bewijs van maatschappelijke voorbeeldigheid). Haar ontvangst bij hoogwaardigheidsbekleders op het Koninklijk Paleis in Amsterdam. En nog zo wat.

Alles heeft regisseur Deborah Faraone Mennella gedaan om aan te tonen hoe veelzijdig De Leeuw is. Hoe bijzonder dat zij, beschadigd door een jeugd met een getraumatiseerde vader, na opsluiting in een inrichting en tegenwerking van de kunstwereld, haar tekentalent tot ontplooiing heeft gebracht. Van getormenteerde jongere tot ster – een hoog sprookjesgehalte kan het levensverhaal van JDL niet worden ontzegd. En ze is pas 29.

De viering van JDL’s veelzijdigheid zit de voortgang een beetje in de weg, waardoor het veruit interessantste en grappigste onderdeel gefragmenteerd wordt geserveerd: de totstandkoming van de mural Love Is Stronger than Death in die trieste Italiaanse buitenwijk. Anders dan de meeste kunst van JDL getuigt dit 30 meter hoge werk op de zijmuur van een flatgebouw niet van maatschappelijke betrokkenheid. Haar vader was ten tijde van de filmopnamen pas overleden aan kanker, en ze kon, legt ze uit, niet anders dan dat verlies tot thema maken.

Als je kijkt naar het aanbrengen van de fotorealistische mural – een jonge vrouw, omklemd door twee mannenarmen – strijden hilariteit en bewondering om voorrang, gelardeerd met een vleugje ontroering. De samenwerking op de wiebelige gondel met haar Italiaanse assistenten verloopt verre van soepel. Om de foto die ten grondslag ligt aan de afbeelding met spuitbussen op te schalen tot reuzenformaat, moeten er markeringen worden aangebracht. Een klus die JDL overlaat aan een assistent, terwijl zij al begint met de belijningen.

De volgende dag moet de assistent bekennen dat het klusje niet perfect is verlopen. ‘Heb je dit nou ook al verkloot?’, roept de geprangde kunstenaar. Bij inspectie blijkt de vereiste meter nergens precies een meter te zijn, waardoor de verhoudingen van het kunstwerk zoek zijn. Uiteindelijk besluit JDL de markeringen zelf over te doen. De assistenten zijn het met elkaar eens: ‘Ze vertrouwt ons voor geen meter.’

Roerend is het commentaar van de buurtbewoners, die vanuit hun flat het kunstwerk becommentariëren. Allemaal herkennen ze het gevoel van rouw en het verlies dat JDL universeel wilde maken. Op die blinde muur, tussen de grauwe flats, tilt de muurschildering de hele wijk een stukje op. Wat een power.